Poznańska Wiki
Advertisement
Poznańska Wiki
Poznań 1253

Lokalizacja grodu poznańskiego (rysunek z roku 1964)

Quote3  Aby więc to, co w czasie się dzieje nie zanikło w pamięci z biegiem czasu, jest zwyczaj uwieczniać to znakami pisma; w tym celu wiadomym niech będzie obecnym i przyszłym, patrzącym na tę kartę: że my: Przemysł i Bolesław, bracia rodzeni, z łaski Bożej książęta Polski, własnej woli postanowieniem, a także używszy rady naszych baronów, a za zgodą czcigodnego w Chrystusie ojca księdza Bogufała biskupa i całej kapituły poznańskiego kościoła uczciwemu mężowi Tomaszowi i jego potomstwu dajemy dla lokowania na prawie niemieckim miasto, które powszechnie zwane jest Poznań, potwierdzając w nim ośmioletnią wolność.  Quote2
Tekst z odpisu z 1877 opartego na transumpcie z 1298 roku[1]

Przywilej Lokacyjny Poznania - przywilej przyznany w roku 1253 przez księcia Przemysła I. Na dokumencie lokującym Poznań (znanym tylko z odpisów) na prawie magdeburskim za nadawców prawa podaje się księcia Przemysła I i jego brata Bolesława Pobożnego. Dokument ten zapoczątkował proces integracji Poznania i okolic w jeden organizm miejski.

Nowe miasto powstało w pobliżu osady przy kościele św. Gotarda, którą Przemysł I uzyskał w roku 1244 od biskupa poznańskiego w zamian za osadę przy kościele św. Wojciecha.

Poznań jako siedziba władców[]

W Poznaniu powstała nowa siedziba władców Wielkoplski - na górze nazywanej dziś górą Przemysła stanął poznański zamek, do którego władcy przenieśli się z Ostrowa Tumskiego. Zamek był od 1295 również siedzibą króla Polski. W kolejnym latach wzniesiono miejskie mury szczelnie okalające ówczesny Poznań.

Wytyczono także centralny plac miasta - Stary Rynek (o wymiarach 140 x 140 m), na którym stanęły: centralnie Ratusz oraz Waga Miejska. Z każdej strony rynku wytyczono po 3 ulice. Między poszczególnymi ulicami wzniesiono po 8 domów. Wzniesiono również kolejny symbol niezależności miasta - kościół farny. Przy kościele została erygowana pierwsza szkoła (poza katedralną), a także powstał najstarszy cmentarz miejski.

Dalsze przywileje miasta[]

Dokument z roku 1253 przyznawał szereg przywilejów nowemu miastu. Poznań uzyskał samorząd i autonomię sądowniczą (szerszą niż później otrzymały niektóre inne miasta, np. Kraków).

Zakres przywilejów był w kolejnych latach poszerzanych. W tym samym roku Przemysł I nadał stałą wolność od opłat i ceł w oktawie św. Dominika. Jego syn Przemysł II w roku 1280 zrzekł się wszelkich praw do opłat z kramów i jatek, a w 1283 nadał miastu pełną wolność celną w całym państwie Przemysła.

W roku 1296 zamordowano w Rogoźnie króla Przemysła II. Poznań znalazł się pod panowaniem Władysława Łokietka. Potwierdził on przywilej lokacyjny, dodatkowo rozszerzając go o nowe przywileje oraz nadania ziemskie dla miasta, w tym część Górczyna.

Władysław Warneńczyk nadał w roku 1440 stolicy Wielkopolski prawo pieczętowania czerwonym woskiem. Przywilej ten wiązał się z prawem pozywania przed sąd miejski osób wszystkich stanów, nie wyłączając duchownych i szlachty.

Źródła[]

Advertisement