Karol Alberti - przybyły z Niemiec malarz tworzący w technice gwaszu. Pod koniec XVIII wieku odwiedził on Poznań tworząc ok. roku 1795 obrazy o tematyce poznańskiej.
Jeden z najbardziej tajemniczych autorów widoków Poznania z końca XVIII wieku. Nie są znane daty urodzenia i śmierci artysty. Nie wspomina też o nim żadna encyklopedia, leksykon czy też inne poważne źródło (niemieckie i francuskie z początku XX wieku). Wiadomo tylko, że był nadwornym malarzem i towarzyszem podróży landgrafa Ludwika X po Brandenburgii, Saksonii, Pomorzu, Śląsku i Prusach Południowych(1).
Karol Alberti namalował w latach 1790-1792, w Poznaniu i Wielkopolsce serię gwaszów. Artysta umieszczał na rewersie widoków kolejne numery. Wymiary każdego z obrazów 20 cm wysokości i 30 cm szerokości.
Kolekcję obrazów na wystawę pamiątek wielkopolskich(2,3) w 1910 roku nadesłał dr Kirmis z Nowego Monasteru (Neumunster), który nabył kolekcję od majora Adolfa Westphala. Ten zaś ustalił wiarygodność i szczegóły zbioru gwaszy.
Kolekcja ”Widoków poznańskich” liczyła kilkaset sztuk. Poza widokami obiektów Poznania były w niej różne widoki obiektów w Wielkopolsce i na Kujawach, np. zamku pod Sobieńczycami, Strzelna, Gniewkowa - dawnej stolicy książąt kujawskich, Międzyrzecza, Gniezna, Trzemeszna, Inowrocławia...
Po 1795 pojawił się w Warszawie, gdzie kontynuował dzieło zapamiętania miasta w obrazach. Oprócz widoków Warszawy i jej okolic, przedstawił widoki: Raciążka, Wyszogrodu, Płocka, Dobrzynia, Bieżunia, Włocławka, Bobrownik, Pilicy, Zakroczymia, Nieszawy oraz katedry Płockiej i tumu Włocławskiego ...
Wśród poznańskich prac znajdują się:
- pięć widoków zrujnowanej kolegiaty św. Marii Magdaleny;
- kościół św. Mikołaja na Zagórzu;
- ul. Wilhelmowska (ob. al. Marcinkowskiego);
- ul. Wilhelmowska (ob. al. Marcinkowskiego) od południowego-zachodu z widokiem na kościół Karmelitów bosych pw. św. Józefa;
- dziedziniec Hotelu Saskiego i kościół Jezuitów od południa;
- mury miejskie i kościół Franciszkanów od zachodu (widok z al. Marcinkowskiego);
- kościół Bożego Ciała;
- młyn Wielki nad Wartą;
- Katedra;
- widok Ostrowa Tumskiego od zachodu;
- widok Ostrowa Tumskiego od południa;
- widok ogólny Poznania od południa;
ps. Niektóre źródła donoszą o Karolu Alberti’m, ale informacje w nich zawarte nie mogą dotyczyć osoby autora widoków Poznania, Warszawy i innych miejscowości. Wskazują na to tematy prac (portrety, batalistyka) jak i data urodzenia (początek XIX wieku).
(1) Aleksander Kraushar „Widoki Warszawy i jej okolic, Karola Alberti’ego, malarza nadwornego hessko-darmstadzkiego ze schyłku XVIII wieku”, wydanej w 1912 roku w Warszawie, nakładem Towarzystwa Miłośników Historyi. - Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa (dostęp maj 2018r.)
(2) Aniela Koehlerówna „Sprawozdanie z wystawy pamiątek wielkopolskich w 1910 roku w Poznaniu w Muzeum Cesarza Fryderyka” zamieszczone w Gazecie Lwowskiej nr 239.
(3) Sprawozdanie Towarzystwa historycznego prowincji poznańskiej, ( Zeitschrift der historischen Gesellschaft fur die Provinz Posen ) Rocznik II z 9 marca 1886 roku <str.138 i 139>.
