Poznańska Wiki
Advertisement
Poznańska Wiki
Kamieniczki budnicze

Kamieniczki budnicze

Wczytywanie mapy…
Obiekt zabytkowy

Obiekt wpisany do
rejestru zabytków pod nr A-075
w dniu 14 września 1934[1]

Kamieniczki Budnicze nr 11-26 (budy śledziowe) - położone po południowej stronie ratusza kamieniczki są reliktem dawnych urządzeń handlowych. W średniowieczu stały w tym miejscu drewniane budy, w których handlarze (zwani budnikami) zajmowali się handlem (prawdopodobnie prowadzonym z okna umieszczonego w drzwiach budy) solą (sprzedaż detaliczna), rybami solonymi i wędzonymi, powrozami i innymi wyrobami z łyka, smolnicami, łagwiami drewnianymi, pochodniami, smołą twardą, szybami, świecami, płótnem surowym, niebielonym. Z czasem murowane i nadbudowane, utworzyły rząd wąskich, jedno- i dwuosiowych kamieniczek, służących właścicielom za mieszkanie.

Historia[]

Potrzebujemy twojej pomocy przy edycji tej sekcji. Rozwiń treść i opisy, dodaj linki, wgraj ilustracje.

W roku 1418 oddało miasto 17 bud śledziowych na własność użytkującym je budnikom, rezerwując sobie pobieranie rocznego czynszu[2].

Na początku XVI w. kilku budników zaopatrzyło swoje budy w murowane ganki, wsparte na kolumnach. Rada miejska podchwyciła tę myśl i dążąc do upiększenia miasta, a zarazem do zwiększenia bezpieczeństwa pożarowego, wydała w 1534 r. starszym cechu budników generalne pozwolenie dla wszystkich budników na wymurowanie wspartego na kolumnach ganku (współczesne podcienia). Ojcowie miasta zastrzegli przy tym, że nowo wznoszone kolumny ganku nie mogą się wysuwać poza linię regulacyjną, utworzoną przez istniejące już kolumny. Budnikom korzystającym z tego przywileju przyznano ulgi podatkowe[2]. Nieco później budnicy nad parterową częścią handlową wybudowali wyższe kondygnacje, przeznaczone na cele mieszkaniowe.

Architektura[]

Potrzebujemy twojej pomocy przy edycji tej sekcji. Rozwiń treść i opisy, dodaj linki, wgraj ilustracje.

Pomimo utylitarnego przeznaczenia i małej kubatury domków dołożono starań by swoją formą godne były eksponowanego miejsca jakie zajmują. Świadczy o tym biegnący przez całą długość podcień - zdobiący elewację południową ceglany fryz arkadkowy czy ozdobiony maszkaronem kroksztyn, podtrzymujący wykusz od północy. Ten kształt zawdzięczają domki pracom prowadzonym około 1535 roku. Taka też data widnieje na głowicy pierwszej kolumny od strony południowej, na której znalazł się również należący do jej właściciela, Jana Wyleżyńskiego zwanego Reszką (por. kamienica nr 50), herb Trzaska. O właścicielu kamieniczki nr 24 przypomina z kolei umieszczony na głowicy gmerk, a o skupiającym wszystkich budników cechu, godło (śledź i trzy palmy) na elewacji domu nr 17.

Wielokrotnie przebudowywane zatraciły w następnych stuleciach pierwotny charakter (fotografie z początku XX w. wskazują na brak podcieni), który przywróciła im dopiero powojenna odbudowa.

Ciekawostki[]

  • W roku 1552 Jan Kamiński uzyskuje przywilej na połączenie gankiem (przypuszczalnie ponad jatkami szewskimi) swojej budy z będącą jego własnością sukiennicą - na okres życia swego i swej żony[2].

Źródła[]

Galeria[]

Advertisement