Jeżyce z lotu ptaka
Kamienica przy ulicy Mickiewicza
Liczne secesyjne akcenty - charakterystyczny element architektury Jeżyc
Jeżyce - jedna z dzielnic, położona w północnej części Poznania.
Architektura[]
Pomimo licznych zmian urbanizacyjnych Jeżyce są najbardziej zbliżoną do swojego oryginalnego rozplanowania dzielnicą Poznania.
Dodatkowym charakterystycznym elementem są liczne, secesyjne zdobienia kamienic.
Historia[]
Na przestrzeni wieków obraz Jeżyc ulegał licznym zmianom. Pierwsze ślady osadnictwa na tych terenach pochodzą z epoki neolitu (4500-1800 p. n. e.).
W 1253 r. miasto Poznań na mocy przywileju lokacyjnego wydanego przez Przemysła i Bolesława Kaliskiego, otrzymało wiele posiadłości, m. in. Yssyce. Nazwa ta, pochodząca najprawdopodobniej od imienia własnego Jeż mimo, że w ciągu wieków pisana była różnie: Giżyce, Gyżyce, Iżyce, Jerzyce, przetrwała do naszych czasów.
Jeżyce stanowiły gospodarcze zaplecze miasta. W końcu XIII w. sołectwo jeżyckie składało się z 4 łanów ziemi, a sołtys zobowiązany był do określonych świadczeń - corocznie płacił królowi osiem grzywien srebra, a wójtowi poznańskiemu dwie. W 1392 r., król Władysław Jagiełło nadał sołtysowi jeżyckiemu prawo do łowienia ryb na stawie niestachowskim (Sołacz). Grunty wsi liczyły wówczas 40 łanów ziemi uprawnej. Jako, że nie było tutaj folwarku, mieszkańcy wsi odrabiali pańszczyznę na folwarku wildeckim. W końcu XVI w. działała na Jeżycach hamernia (kuźnia wodna) dzierżawiona przez poznańskich kotlarzy.
W początkach XVIII w., po licznych wojnach i klęskach żywiołowych nękających miasto jednym z głównych problemów Rady Miejskiej stało się ponowne zasiedlenie spustoszonych wsi i folwarków. Początkowo wsie wydzierżawiono, później ściągnięto na te tereny osadników niemieckich z okolic Bambergu. Pierwsi koloniści przybyli na Jeżyce w 1729 r. i osiedleni zostali na zasadach czynszowych.
XIX wiek[]
Od lat siedemdziesiątych XIX w. Jeżyce zaczęły zmieniać swoje oblicze. Impulsem było rozpoczęcie przez władze miejskie starań o włączenie podmiejskich terenów, m.in. Jeżyc, w administracyjne granice miasta. Już wcześniej, w 1848 r. powstał tu pierwszy poznański dworzec kolejowy. Kolejnym krokiem było uruchomienie w 1865 r. pierwszej konnej linii omnibusów kursujących z Chwaliszewa na Jeżyce. Ogród Zoologiczny, element wyróżniający Jeżyce pośród innych dzielnic, założony został w 1877 r. Począwszy od lat osiemdziesiątych rozpoczęła się rozbudowa infrastruktury Jeżyc - kładzenie kanalizacji, zadrzewienie ulic, elektryfikacja (1898 r. - budowa elektrowni i elektryfikacja linii tramwajowej). Zaczęto też stawiać gmachy użyteczności publicznej (szkoła, straż pożarna, kościoły), służące mieszkańcom Jeżyc. Między obecnymi ulicami Bukowską a Grunwaldzką, powstał duży kompleks koszar z kasynem oficerskim i Zakładami Umundurowania (ob. „Modena”).
Przyłączenie do Poznania[]
Datą przełomową w procesie przeobrażeń zachodzących na Jeżycach jest rok 1900, kiedy to zostały one włączone w obręb miasta Poznania. Od tego czasu następuje intensyfikacja zmian, która najbardziej widoczna była w zabudowie. W miejsce wiejskich, niskich budynków zaczęto stawiać wielopiętrowe kamienice czynszowe (np. ul. Dąbrowskiego ) i wytyczać nowe ulice (np. Słowackiego, Mickiewicza, Prusa).
Dwudziestolecie Międzywojenne[]
W latach 20. otwartoOgród Botaniczny, który do dziś jest zieloną enklawą, służącą nie tylko mieszkańcom Jeżyc, ale i całego miasta. Na samym początku miał on 2,5 ha. W pierwszej połowie lat 30. został powiększony o 11 ha. Dziś Ogród Botaniczny należy do Uniwersytetu Adama Mickiewicza i ma on ok. 17 ha.
Ważne obiekty[]
- Zajezdnia tramwajowa przy ulicy Gajowej
- Teatr Nowy
- Most Dworcowy
- Kaponiera
- Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny
- Ogród Botaniczny
- Stare Zoo
- Dom Tramwajarza
Ciekawostki[]
- Na Jeżycach toczy się akcja popularnej serii książek dla dziewcząt autorstwa Małgorzaty Musierowicz - Jeżycjady.