Poznańska Wiki
Advertisement
Poznańska Wiki
Potato

Co za gemela! Trza to ruk cuk porychtować!

Artykuł nie ma poprawnego formatowania treści, prawdopodobnie brakuje wielu linków i poprawnego podziału na sekcje. Popraw go, żeby inni mogli łatwo z niego korzystać.

Poznan Braun Hohenberg

Poznań w roku 1618 (miedzioryt z dzieła Civitates orbis terrarum)

Poznan-XIX-XXw

Poznań na przełomie wieku XIX i XX

Mapa Poznania 1910

Mapa Poznania z 1910

Poznań_jaki_nie_będzie_już_NIGDY_..._Niestety

Poznań jaki nie będzie już NIGDY ... Niestety

PLAN STOL MIASTA POZNANIA 1948

Poznań w roku 1948

Stary Rynek - lata 60-te

Zdjęcie lotnicze Starego Rynku w latach 60tych

Information icon Dowiedz się więcej w: Mapy Poznania

Początki[]

Pierwsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Poznania sięgają okresu ok. 8 tys. lat p.n.e. Jednak historia miasta w potocznym rozumieniu rozpoczęła się w IX w, kiedy na jednej z kilku wysp leżących w widłach Warty i Cybiny powstał niewielki gródek broniący przeprawy przez rzekę. To właśnie miejsce wybrał książę Mieszko I na swój gród, do którego sprowadził czeską żonę – Dobrawę, tutaj przyjął chrzest, tu wreszcie założył pierwsze na ziemiach polskich biskupstwo. Dlatego właśnie możemy powiedzieć, że tu, na Ostrowie Tumskim w Poznaniu zaczęła się Polska.

Pomyślny rozwój grodu przerwał najazd czeskiego księcia Brzetysława w 1038 r. Zniszczenia w obrębie całej Wielkopolski były tak duże, że Kazimierz Odnowiciel przeniósł stolicę młodego państwa do Krakowa. Tymczasem nastał okres rozbicia dzielnicowego, który dla Poznania okazał się korzystny. W 1253 r. dwaj bracia Przemysł I i Bolesław Pobożny wzorując się na prawie magdeburskim lokowali nowe miasto na lewym brzegu Warty. Wytyczono kwadratowy rynek, z odbiegającymi od niego dwunastoma ulicami, tworzącymi regularny, szachownicowy układ, czytelny do dnia dzisiejszego w układzie Starego Miasta. Ambicje zjednoczenia ziem polskich przez Przemysła II zaowocowały wzniesieniem w Poznaniu zamku królewskiego. Okres panowania Przemysła II był niezwykle krótki (od koronacji do śmierci minęło niespełna 7 miesięcy), jednakże dzięki niemu zachował się w Poznaniu odcisk pierwszej królewskiej pieczęci z polskim godłem.

Kolejny okres rozwoju miasta przypada na lata panowania Władysława Jagiełły, od którego miasto otrzymało w 1384 r. prawo składu. Dzięki niemu wszyscy kupcy zmierzający szlakiem handlowym do Wilna czy Moskwy mieli obowiązek zatrzymać się tutaj i wystawić swoje towary na sprzedaż. Nastał najlepszy okres w dziejach miasta. Ściągali tutaj rzemieślnicy i kupcy, powstawały nowe zgromadzenia zakonn e, do sanktuarium Bożego Ciała przybywali liczni pielgrzymi. Na Ostrowie Tumskim biskup Jan Lubrański założył pierwszą na ziemiach polskich szkołę wyższą kształcącą w duchu humanizmu. Tutaj uczyły się tak wybitne postacie jak Klemens Janicki, czy Jan Śniadecki. Na wiele lat osiadł w mieście wybitny lekarz królewskiej rodziny Józef Struś, który zapisał się w historii medycyny pierwszą pracą o tętnie. Po wielkim pożarze miasta w 1536 r. odbudowano poznański ratusz w nowym stylu, który od tej pory zyskał miano najpiękniejszej renesansowej budowli na północ od Alp.

XVI-XVII[]

Wiek XVI i XVII to również rozwój reformacji, której sprzyjał najpotężniejszy w Wielkopolsce ród Górków. W odpowiedzi na to niepokojące zjawisko biskup Andrzej Konarski w 1572 r. sprowadził do miasta jezuitów, którzy wkrótce uruchomili kolegium kształcące młodzież na wysokim poziomie. Pierwszym rektorem tej uczelni był ks. Jakub Wujek, autor pierwszego przekładu Biblii na j. polski. Wśród wykładowców znalazł się natomiast ks. Józef Rogaliński, dzięki któremu na bardzo wysokim poziomie stało nauczanie fizyki i astronomii w oparciu o doskonale wyposażone pracownie naukowe. Pomyślny rozwój w historii miasta zakończył się z chwilą wybuchu wojny trzydziestoletniej w 1618 r., która zniszczyła dotychczasowe trakty handlowe. Później nastąpił „potop szwedzki” (1655-56), wojna północna i postępujące za nimi zarazy dopełniły dzieła zniszczenia. Wyludnienie wsi i widmo głodu doprowadziło do podjęcia decyzji władz miasta o sprowadzeniu niemieckich osadników wyznania katolickiego z okolic Bambergu w Niemczech. Pierwsza fala osadników przybyła w 1719 r., a po niej kilka następnych, dając początek dzisiejszej grupie etnicznej zwanej potocznie Bambrami.

Ponowny rozwój Poznania nastąpił w okresie panowania króla Stanisława Augusta, kiedy powołano do życia Komisję Dobrego Porządku. Nastąpił wtedy rozwój rzemiosła, odbudowano szereg budowli publicznych, powstał szereg reprezentacyjnych budowli służących miastu po dzień dzisiejszy. Ten krótki pomyślny okres zakończył II rozbiór Polski w 1793 r., na mocy którego Poznań został włączony do państwa pruskiego. Miasto w dotychczasowych ramach stało się za małe dla napływającego tu wojska i pruskiego aparatu urzędniczego. Zburzono więc średniowieczne mury miejskie, wytyczono nowe place i ulice rozbudowując miasto w kierunku zachodnim. Powstał wtedy dzisiejszy plac Wolności oraz Aleje Marcinkowskiego – pierwsza publiczna promenada na ziemiach polskich. Okres zaborów był przerwany powstaniem w 1806 r. wywołanym przez przyjazd Napoleona i krótką przynależnością Poznania do Księstwa Warszawskiego w okresie 1806-12.

Po kongresie wiedeńskim Wielkie Księstwo Poznańskie ponownie zostało wcielone do państwa pruskiego. Ponieważ miasto znajdowało się zaledwie 60 km od granicy z Rosją, w 1828 r. władze pruskie rozpoczęły budowę jednej z najpotężniejszych twierdz w ówczesnej Europie. Zamknięcie miasta pasmem fortów i podporządkowanie życia wojskowemu rygorowi na wiele lat zahamowało rozwój przestrzenny miasta.

Udział Wielkopolan w powstaniu listopadowym i później styczniowym sprawił, iż w Wielkopolsce nastąpił rozwój idei pracy organicznej, której głosicielami były wybitne postacie XIX w. takie jak Karol Marcinkowski, Hipolit Cegielski czy Tytus Działyński. Czasy tej cichej walki o niepodległość zostały przedstawione w filmie „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”. Efektem tych działań było uruchomienie poznańskiego Bazaru, skupiającego polskie życie gospodarcze i kulturalne. Tego okresu sięgają też początki zakładów metalowych Hipolita Cegielskiego. Przełom XIX i XX w. to czas wielkich zmian w Poznaniu. Po rozebraniu pasa fortyfikacji nastąpił intensywny rozwój przestrzenny miasta. Powstała wtedy dzielnica zamkowa skupiona wokół dzisiejszego placu Mickiewicza. Wreszcie przyjazd do Poznania Ignacego Jana Paderewskiego 26 grudnia 1918 r. dał iskrę do wybuchu Powstania Wielkopolskiego, które ostatecznie przyniosło miastu wolność.

Dwudziestolecie międzywojenne[]

Poznań_w_roku_1934

Poznań w roku 1934

Najważniejszym wydarzeniem w okresie międzywojennym była Powszechna Wystawa Krajowa, popularnie nazywana PeWuK-ą zorganizowana w celu prezentacji osiągnięć pierwszego dziesięciolecia niepodległej Polski. Do dnia dzisiejszego nie został pobity rekord rozmachu i frekwencji w organizowanych imprezach targowych w kraju. W trakcie trwającej 4 miesiące wystawy odwiedziło Poznań 4 miliony gości! Krótko przed wybuchem II wojny światowej w Poznaniu udało się złamać tajny niemiecki szyfr Enigma.

Druga wojna światowa[]

Po wybuchu wojny Poznań wraz z Wielkopolską został wcielony do Rzeszy jako Kraj Warty. Wielu mieszkańców (zwłaszcza inteligencja, działacze społeczni itd.) zostało wysiedlonych do Generalnej Guberni, a na terenie byłego Fortu VII urządzono miejsce kaźni odznaczające się wyjątkowym okrucieństwem. Po trwających blisko miesiąc walkach miasto odzyskało wolność 23 lutego 1945 r.

Okres powojenny[]

Rozwój terytorialny Poznania w latach 1900-1974

Rozwój terytorialny Poznania w latach 1900-1974

W najnowszej historii miasta w szczególny sposób zapisały się wydarzenia 28 czerwca 1956 r. kiedy robotnicy poznańskich zakładów wyszli na ulice walcząc o prawdę, wolność i chleb. Wydarzenia te upamiętniono po 25 latach stawiając pomnik Poznańskiego Czerwca na placu Mickiewicza. W tym samym miejscu modlił się papież Jan Paweł II w czasie swojej drugiej pielgrzymki do Poznania 3 czerwca 1997 r.

Historyczny zespół miasta Poznania[]

W grudniu 2008 roku na listę Pomników Historii został wpisany historyczny zespół miasta Poznania obejmujący Ostrów Tumski, miasto w obrębie XIX-wiecznych fortyfikacji i Dzielnicy Cesarskiej oraz Cytadelę.

Advertisement