Poznańska Wiki
Advertisement
Poznańska Wiki
Brama Berlińska
Berliner Thor
Wczytywanie mapy…
Okres powstania:1843-49
Zburzona:1901
Brama Berlińska

Widok od strony zachodniej (od przedpola) - ok. 1899 roku

Brama Berlińska - od wschodu

Widok od strony wschodniej (od miasta), po prawej stronie budynek intendentury wojskowej

Brama Berlinska 05

Widok od strony zachodniej (od przedpola)

Brama Berlińska (niem. Berliner Thor) - zbudowana w latach 1843-49 była główną bramą Twierdzy Poznań. Znajdowała się w miejscu gdzie obecnie krzyżują się ulice Święty Marcin i Kościuszki, między Zamkiem Cesarskim, a budynkiem Poczty Głównej.

Bramę, uroczyście otwartą 26 sierpnia 1850 roku, cechował styl historyczny, z elementami neogotyku. Zwieńczono ją kamiennym gzymsem oraz pełniącym funkcję dekoracyjną i symboliczną krenelażem, mogącym przywodzić na myśl idee dominacji władz pruskich nad Wielkopolską. Pod względem stylu jej formy zbliżone były do architektury normandzkiej.

Budowla znajdowała się w istotnym, ze względów komunikacyjnych, miejscu - biegła przez nią szosa berlińska, szosa wrocławska, szosa kostrzyńska oraz droga na Buk o charakterze lokalnym. Do roku 1865 brama czynna była tylko w dzień. Przejście przez nią nocą wymagało okazania imiennej karty wydawanej osobom cieszącym się zaufaniem władz.

Problemy komunikacyjne[]

Brama właściwie od początku swego istnienia miała zbyt małą przepustowość. W roku 1865 przeprowadzono liczenie pojazdów i osób przejeżdżających przez Bramę Berlińską. W latach 1867-1869 brama została przekształcona w czwórprzelotową poprzez dodanie czwartej poterny przeznaczonej dla ruchu kołowego. Źródłem intensywnego ruchu były nie tylko wspomniane już szosy, ale również Dworzec Jeżycki i powstały później Dworzec Centralny (w 1861 roku pojazdom zmierzającym na dworzec na Jeżycach nadano priorytet).

Również zaopatrzenie Poznania w żywność opierało się na Bramie Berlińskiej. Zbyt duża liczba ciężkich wozów zaopatrzeniowych spowodowała z czasem ich przekierowanie na inne bramy. Przez bramę przepędzano też tysiącami zwierzęta do rzeźni. Przy Bramie Berlińskiej znajdował się ponadto punkt poboru akcyzy od towarów i zwierząt będącej formą podatku miejskiego, wiązało się to z częstymi próbami przemytu, opisywanymi przez prasę. Ponadto każdego dnia wracające z ćwiczeń trzy bataliony 6. Pułku Grenadierów maszerowały przez bramę czyniąc ją niedostępną dla ruchu przez ok. 10 min.

Dodatkowo w 1880 r. przez bramę poprowadzono, pierwszą w Poznaniu, linię tramwaju konnego łączącą Stary Rynek z dworcem kolejowym.

Information icon Dowiedz się więcej w: Pętla tramwajowa Dworzec Główny

Likwidacja Bramy[]

Z uwagi na negatywny wpływ bramy na komunikację i rozwój miasta zdecydowano się na jej rozbiórkę, którą przeprowadzono w dniach od 18 lipca do 10 października 1901 roku[1], jeszcze przed oficjalną decyzją o zniesieniu twierdzy. W wyniku zniszczenia bramy, ulica Święty Marcin została przedłużona w kierunku zachodnim, stając się później na tym odcinku elementem ringu Dzielnicy Cesarskiej.

Na pocztówce[]

Źródła[]

  1. Poznańskie tramwaje w: „Kronika Miasta Poznania” nr 2/1998, Poznań, Wydawnictwo Miejskie, 1998.
Advertisement